यो दशैँमा घर आउन पाइएन

घरै अगाडिको फाँटमा लहलह झुलेका मनमोहन धानका बाला । हरेकका घर करेसामा ढकमक्क फुल्दै गरेका मखमली र सयपत्री । आहा कति उत्साह बोकेर आउँथे चाडपर्व । यसपालि पनि मौसम उस्तै छ । धान झुलेका छन्, सयपत्री फुलेका छन् । तर चाडपर्व आएको खुशीमा मन भने फुलेको छैन ।

ज्यान परदेशमा छ । मन गाउँमा । त्यसैले पनि होला यो मनमा आफन्तको अभाव महसुस हुँदो रहेछ । एकातिर महिनौंदेखिको कोरोना कहर ।अर्कोतिर दैलो टेकिसकेको महान चाड दशैँ , तिहार र छठ । हरेक वर्ष जस्तै यस वर्ष पनि हामी परदेशीलाई भावुक र नरमाइलो बनाउन चाडपर्व आईसकेछ ।कहिलेकाहीँ त आफ्नो संस्कृति, रीतिरिवाज भन्दा धेरै पर यो बिरानो शहरमा यस्ता चाडपर्वहरु किन आउँदा होलान् जस्तो लाग्छ । गएको वर्ष त घरैमा थिएँ । सबै जनासँग दशैँ अनि तिहार मनाउन पाउँदाको त्यो क्षण अहिले कल्पना मात्रै गर्दा पनि मन फुरुङ्ग हुन्छ । तर यतिबेला म परदेशमा छु । परदेशमा चाडबाड आउँदा मन गह्रौँ हुन्छ । भित्रभित्रै पोलेको छ ।बिरानो देश अझै बिरानो भएको छ । तर पनि अर्को वर्ष घरमा चाडबाड मनाउन पाइन्छ भन्ने झिनो आशा लिएर बस्न बाध्य छु । लामो समयपछि पोहोर साल टीका लगाउन पाउँदा म कति खुसी भएको थिएँ । आमाको हातको टीका, बहिनीको माया भरिएको मखमली र सयपत्री फूलको माला । दशैँको रौनक, तिहारको झिलिमिली, देउसी र भैलो, आज उही पल झलझली सम्झेको छु ।एकातिर महिनौंदेखिको कोरोना कहर ।अर्कोतिर दैलो टेकिसकेको महान चाड दशैँ , तिहार र छठ । हरेक वर्ष जस्तै यस वर्ष पनि हामी परदेशीलाई भावुक र नरमाइलो बनाउन चाडपर्व आईसकेछ ।दशैँमा कुन कपडा किन्ने र लगाउने भन्दै म र मेरो जीवन संगिनी नजिकैको पसलमा लत्ताकपडा रोज्न हिँडेको । त्यो रातो सर्ट ,खैरो रंगको पाइन्ट र कालो जुत्ताले मलाई अहिले पनि तेही दशैँको झल्को दिइरहेको छ ।यसपालि भने कस्तो कपडा किन्ने, कसरी घर सजाउने भन्ने कुराको मलाई कुनै झण्झट छैन । परदेशमा छ । कुन दशैँ कुन तिहार, दशैँको दिन पनि काममा जानुपर्ने छ । अर्काको नुन खाएपछि नुनको सोझो गर्नैपर्छ । म यस्तो बाध्यतामा छु – न घरदेश फर्कन सक्छु, न त यतै भएका आफन्तहरुसँग मिलेर दशैँ नै मनाउन सक्छु ।बाबा र भाइ पनि एउटै देशमा हुँदाहुँदै पनि एक अर्कासँगै भएर दशैँ मनाउन सक्ने अवस्था समेत छैन । यो कोरोनाको महामारीले गर्दा सबै जनालाई समस्यामा पारेको छ । हरेक वर्ष घरैमा बसी बुबाआमा लगायत मान्यजनहरुको हातबाट टीका र जमराको साथमा आशीर्वाद लिने मन त नभएको कहाँ हो र ? बाध्यता र विवशताले गर्दा परदेशीन बाध्य म जस्ता लाखौँ नेपालीको समस्या यस्तै छ । घरपरिवारको खुशी र उज्ज्वल भविष्य निर्माणका खातिर आफूलाई यो अरबमा समर्पण गर्नु सिवाय मसँग अरु केही उपाय नै रहेन ।कम्पनीसँग हारगुहार गरी एक महिनाको छुट्टी लिएर जाउ भने पनि कोरोनाले गर्दा टिकट पाउन मुस्किल छ । टिकट पाए पनि घरमा जानासाथ परिवारसँग मिलन असम्भव छ । क्वरेण्टीन र आइसोलेसन गर्दागर्दै भएको बिदा पनि सकिने अवस्था हुन्छ ।फेरि फर्किएर आउन पाइने हो कि होइन ? अवस्था के कस्तो हुने हो कस्लाई के पो थाहा छ र ? हुँदाखाँदाको जागिर छोडेर गयो अनि आउन नपाउँदा जागिर पनि धरापमा अनि उतै बसौं केही गर्न सक्ने अवस्था छैन । समस्या माथि समस्या । यस्तै यस्तै कुरा सोच्छु अनि भो अहिले जाँदिन बरु अर्को वर्ष जान्छु र मज्जाले घरपरिवारसँग बसेर दशैँ, तिहार अनि छठ मनाएर फर्कन्छु भनेर मन बुझाएको छु।अवस्था सामान्य हुन्थ्यो त एक दिनको बिदा मागेरै भए पनि यतै साथीभाइ अनि आफन्तजनहरु मिलेर दशैँ मनाइन्थ्यो । तर कोरोनाले गर्दा कसैलाई भेट्न सक्ने अवस्था पनि छैन् । फेरि आफूले कर्म गर्ने देशको नियम नै कडा छ । जसरी पनि पालना गर्नुपर्छ ।जुन हाम्रो दायित्व पनि हो । देशभित्रै उचित रोजगारीको अवसर अनि व्यवस्थित नीति नियमहरु नहुँदा म जस्ता लाखौँ युवाहरु भावी सन्तती र परिवारको लागि देश छोडेर परदेशको रापमा सेकिन बाध्य छन् । न त बिरामी हुँदा तातोपानी सोध्ने कोही हुन्छ न त कुनै दिन अलिक थाकेको छु र सक्दिनँ जागिरमा जान्नभन्दा सुनिदिने कोही हुन्छ ।अहिले यस्तै भए पनि अर्को वर्षसँगै बसेर दशैँ मनाउँला नि भन्ने आशा पालेर बस्नु । भाग्यले किनारा लगाएनछ भने पक्कै फर्कनेछु ।यहाँ त हामी मानिसभन्दा पनि मेसिन बनेका छौं । पैसासँग आफूलाई सम्झौता गरिसकेपछि यस्तै हुँदो रहेछ । कर्मभूमिमा मनाइने विभिन्न पर्वहरुमा बिदा हुने भए पनि हाम्रा पर्वहरुमा भने कहिल्यै बिदा भएन । यसपालिको दशैँ दिनभरी ड्युटी गर्‍यो । राती कोठामा गयो । सामाजिक सञ्जालमा अरुका निधारैभरी टीका लगाएका फोटा हेर्‍यो बस्यो ।अघिल्लो वर्ष मैले पनि यसैगरी फोटाहरु पोस्ट्याएको थिएँ नि । त अब फेरि अर्को वर्ष पक्कै पालो आउनेछ भन्दै मनलाई सम्झाएको छु । न श्रीमान् न छोराहरू कोही भएनन् यसपाला भनेर पिर नगर्नुहोला प्यारी आमा अनि दुःखी नहुनु मेरी प्यारी श्रीमती । सोचेझैं जिन्दगी रहेनछ ।अहिले यस्तै भए पनि अर्को वर्षसँगै बसेर दशैँ मनाउँला नि भन्ने आशा पालेर बस्नु । भाग्यले किनारा लगाएनछ भने पक्कै फर्कनेछु । कानमै गुन्जन्छ तिमीले एक वर्ष त भयो गएको दशैँमा बिदा लिएर आउनुहुन्छ होला नि भनेको आवाज ।माफ गर प्यारी हामीले चाहे जस्तो भएन, यसपालि दशैँमा म घर आउन पाइनँ र निभाउन सकिन तिमीसँग गरेको फर्कने बाचा । पिर नगर्नुस् म छिट्टै आउनेछु । एक अञ्जुली खुसी बोकेर म छिट्टै फर्कनेछु ।